Tàu bảo vật quốc gia

HQVN -

Tàu vận tải quân sự số hiệu HQ-671 lưu giữ tại Bảo tàng Hải quân được Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia. Trong kháng chiến chống Mỹ, tàu vận chuyển gần hàng nghìn tấn vũ khí, hơn 300 cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội chi viện cho chiến trường miền Nam. Đây là con tàu duy nhất còn lại trong những con tàu Không số đã làm nên chiến công đặc biệt xuất sắc.

Tập thể cán bộ, chiến sĩ trên Tàu HQ-671 (C41 và 641) cũng là thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã từng công tác ở Tàu 41, tham gia vận chuyển vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam. Trong đó có chuyến đầu tiên mở Đường Hồ Chí Minh trên biển, tháng 10/1962 và nhiều chuyến khác. Thành tích của tàu HQ-671 là sự tổng hợp, tiếp nối và phát huy những chiến công của Tàu 41.

Ngày 19/10/1962, Tàu 41 (còn gọi là Phương Đông 1) do Thuyền trưởng Lê Văn Một và Chính trị viên Bông Văn Dĩa chỉ huy chở 30 tấn vũ khí vào cập bến Vàm Lũng (Cà Mau). Thành công của đội Tàu 41 có ý nghĩa rất quan trọng, là chuyến đi đầu tiên khai thông con đường vận tải trên biển mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh nối liền hậu phương lớn miền Bắc với chiến trường xa nhất ở tiền tuyến lớn miền Nam, tạo bước ngoặt lịch sử có ý nghĩa chiến lược trong công tác chi viện cho miền Nam đánh giặc.

Ngày 3/10/1963, Tàu 41 tiếp tục thực hiện thành công chuyến đột phá chở hàng vào bến mới Lộc An, trực tiếp chi viện cho chiến trường mới ở Bà Rịa, góp phần quan trọng xây dựng lực lượng và tăng cường sức mạnh chiến đấu cho LLVT miền Đông Nam Bộ.

Sau khi đội tàu trở về miền Bắc, nhận tàu vở sắt mới, tiếp tục mang phiên hiệu Tàu 41. Ngày 6/5/1964, tàu do Thuyền trưởng Phạm Vạn và Chính trị viên Trần Hoàng Chiếu chỉ huy đã thực hiện thành công chuyến vận chuyển 47 tấn vũ khí vào bến Cà Mau chi viện cho Nam Bộ.

Tàu HQ-671 trưng bày tại Bảo tàng Hải quân

Ngày 22/11/1964, Tàu 41 do Thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh và Chính trị viên Trần Hoàng Chiếu chỉ huy chở 45 tấn vũ khí vào bến Vũng Rô (Phú Yên) an toàn, thực hiện thành công chuyến mở bến mới ở Nam Trung Bộ sau 13 ngày đêm đối mặt với bão gió và sự kiểm soát của kẻ địch; góp phần tăng thêm sức mạnh, niềm tin và ý chí quyết tâm chiến đấu của quân dân Nam Trung Bộ. Sau chuyến đi này, Tàu 41 tiếp tục thực hiện thành công hai chuyến, chở 102 tấn vũ khí vào bến Vũng Rô (đêm 25/12/1964 và đêm 1/2/1965).

Đêm 26/11/1966, sau 17 ngày đêm đấu trí với kẻ địch ở trên biển, Tàu 41 do Thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh và Chính trị viên Đặng Văn Thanh chỉ huy chở 39 tấn vũ khí, hàng hóa vào cập bến mới Đức Phổ (Quảng Ngãi) thành công. Do bị mắc cạn không thể ra khơi được, để tránh bị địch phát hiện và đảm bảo bí mật con đường vận chuyển, đội tàu đã nổ bộc phá hủy tàu, sau đó đi theo đường Trường Sơn trở về miền Bắc. Đầu năm 1967, cán bộ, chiến sĩ Tàu 41 nhận con tàu mới lấy tên là C41, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ vận chuyển vũ khí chi viện chiến trường miền Nam, sau này đổi tên tàu là Tàu 641 và HQ-671.

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, tàu làm nhiệm vụ chở người, vũ khí, hàng hóa chi viện cho lực lượng tiến công giải phóng các tỉnh ven biển Nam Trung Bộ. Đặc biệt, Tàu 671 đã được giao nhiệm vụ cùng với Tàu 673 chở lực lượng của Đoàn 126 Đặc công Hải quân giải phóng các đảo thuộc quần đảo Trường Sa góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Tháng 10/1978, Tàu HQ-671 nhận lệnh đi tìm kiếm 7 cán bộ, chiến sĩ của đảo Phan Vinh bị sóng nước làm trôi dạt trong khi đang làm nhiệm vụ. Sau 8  ngày đêm vượt qua sóng to, gió lớn, tàu đã tìm cứu được cả 7 đồng chí và đưa về đơn vị an toàn.

Đầu năm 1988, Tàu HQ-671 làm nhiệm vụ trực bảo vệ đảo Đá Lớn. Trước sự uy hiếp của nước ngoài hòng lấn chiếm bãi cạn của ta. Cán bộ, chiến sĩ toàn tàu đã kiên quyết, kiên trì đấu tranh, chấp nhận hy sinh, bảo vệ mục tiêu, tránh mọi đụng độ, khiêu khích của nước ngoài đồng thời sẵn sàng lao lên bãi cạn để tạo thành chốt phòng ngự trong tình huống nguy cấp nhất. Sau đó, tàu tiếp tục thực hiện nhiệm vụ vận chuyển chi viện cho xây dựng và bảo vệ quần đảo Trường Sa…

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, Tàu HQ-671 được phong tặng danh hiệu Đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân lần 1 (năm 1973), lần 2 (năm 1989). 8 cán bộ, thủy thủ được truy, phong tặng Anh hùng LLVT nhân dân gồm: Bông Văn Dĩa, Lê Văn Một, Đặng Văn Thanh, Dương Văn Lộc, Huỳnh Văn Sao, Hồ Đắc Thạnh, Phan Nhạn, Nguyễn Sơn.

Bài, ảnh: Văn Vũ, Quang Thanh

Bài viết, video, hình ảnh đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về bhqdt@baohaiquanvietnam.vn